نوروز، از قدیمی‌ترین و باستانی‌ترین رخدادهای ایران‌زمین، به عنوان آغاز سال نو و فصل بهار، نه تنها در فرهنگ ایرانیان بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر مانند تاجیکستان یا افغانستان نیز جشن گرفته می‌شود. این جشن که با شروع فصل بهار همراه است با خود نوید تغییر، تازگی و امید به زندگی را به همراه دارد. در این مقاله به بررسی تأثیر نوروز بر دنیای ما، چگونگی جشن گرفتن آمدن بهار در مدارس، روش‌های تغییر دکوراسیون برای استقبال از نوروز، کارهای مهمی که می‌توان در مدارس انجام داد و اهمیت نو شدن وسایل آموزشی خواهیم پرداخت.
نوروز چیست و چه تاثیری در دنیای ما دارد؟
نوروز، به معنای “روز نو”، یک جشن باستانی ایرانی است که به آغاز فصل بهار و سال جدید ایرانیان اشاره دارد. این جشن معمولاً در روز اول فروردین ماه و با ورود خورشید به برج حمل برگزار می‌شود. نوروز نه تنها یک جشن ملی بلکه یک جشن فرهنگی و اجتماعی است که ارزش‌های انسانی، دوستی، همبستگی و امید را ترویج می‌کند.
تأثیر نوروز در دنیای ما بسیار عمیق است. این جشن باعث تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی می‌شود و افراد را به یادآوری ارزش‌های فرهنگی و سنتی خود دعوت می‌کند. زیرا در مدت تعطیلات عید نوروز، خانواده‌ها به دید و بازدید پرداخته و برای مدتی از فضای کار و اتفاقات دیگر دور می‌شوند. همچنین، نوروز فرصتی است برای تجدید نظر در زندگی، برنامه‌ریزی برای آینده و ایجاد انگیزه برای شروعی تازه در سال کاری پیش رو. در سطح جهانی، نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی بشری شناخته شده و در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو قرار دارد.
در یک فضای آموزشی مثل مدرسه چگونه می‌توانیم آمدن بهار را جشن بگیریم؟
جشن نوروز در مدارس و به طور کلی در فضاهای آموزشی می‌تواند به شیوه‌های مختلفی برگزار شود. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
برگزاری مراسم‌های ویژه با کمک دانش‌آموزان:
مدارس می‌توانند مراسمی به مناسبت نوروز برگزار کنند که شامل موسیقی، شعرخوانی و نمایش‌های فرهنگی باشد. در برگزاری این مراسم‌ها بهتر است از حضور حداکثری دانش آموزان کمک گرفته شود تا با مشارکت آنها، هم فرصتی به آنها برای شکوفایی استعدادهایشان داده شود و هم از طریق برگزاری این مراسم‌ها، برای آینده و زندگی اجتماعی آماده شوند. همچنین این مراسم‌ها می‌توانند فرصتی برای دانش‌آموزان باشد تا با فرهنگ و آداب نوروز و سنت‌های دیرینه‌ی ایرانیان آشنا شوند.
تزیین کلاس‌های آموزشی:
دانش‌آموزان می‌توانند با همکاری معلمان کلاس‌ها را با نمادهای نوروزی مانند سفره هفت‌سین، گل‌ها، کاغذهای رنگی و رنگ‌های شاد تزیین کنند. این کار نه تنها فضای کلاس را زیباتر می‌کند بلکه حس همبستگی و همکاری را در بین دانش‌آموزان تقویت می‌کند. آماده شدن کلاس‌های آموزشی و یا فضای مدرسه برای نوروز، می‌تواند خاطرات خوبی را در ذهن دانش آموزان ایجاد کند.
مسابقات و فعالیت‌های آموزشی نوروزی:
در آستانه‌ی بهار و نوروز، مراکز آموزشی می‌توانند از طریق برگزاری مسابقات و فعالیت‌های ورزشی و فکری برای دانش آموزان و همچنین اهداء جوایزی به قید قرعه به دانش آموزان یا برندگان مسابقات، شور و شوق دانش آموزان را برای رسیدن فصل بهار و آغاز سال جدید چند برابر کنند. همچنین ایجاد حس رقابت سالم و همکاری میان دانش آموزان، می‌تواند از دیگر دستاوردهای این نوع مسابقات ورزشی و فکری باشد.
ایجاد کارگاه‌های آموزشی:
برگزاری کلاس‌های آموزشی و ایجاد کارگاه‌های علمی فوق برنامه برای دانش آموزان به منظور شناخت بیشتر سنت‌های قدیمی ایرانیان و آشنایی آنان با نوروز و رسم و رسومات رایج در نوروز، می‌تواند آنها را با این رسم قدیمی و زیبای ایرانیان بیشتر آشنا کند. همچنین می‌توان از دانش آموزان درخواست انجام دادن تحقیقاتی از بزرگترها و منابع مختلف را داشت که با این روش مشارکت و فعالیت آنها در شناخت و درک بهتر نوروز بیشتر و بهتر از قبل شود.
چگونه با تغییر در دکوراسیون فضای آموزشی آماده‌ی آمدن نوروز شویم؟
تغییر دکوراسیون مدارس و آموزشگاه‌ها برای استقبال از نوروز نیازمند برنامه‌ریزی و همکاری تمامی اعضای مدرسه اعم از معلمان، کارمندان دفتری، دانش آموزان و حتی والدین دانش آموزان است. استقبال از نوروز در مدارس به نوعی آماده شدن مدرسه و فضای آموزشی برای سال جدید است. این یک فرصت برای نوسازی و بهینه کردن فضای آموزشی است که می‌تواند با مشارکت همگان و شور و اشتیاق آمدن بهار همراه باشد. برخی از روش‌ها برای تغییر دکوراسیون مدرسه و فضای آموزشی در راستای استقبال از بهار عبارتند از:
رنگ آمیزی فضای آموزشی و استفاده از رنگ‌های شاد:
انتخاب رنگ‌های روشن و شاد مانند سبز، زرد و آبی برای دیوارها و وسایل کلاس می‌تواند حس تازگی و شادی را به فضا اضافه کند. کلاس‌های درسی و فضای آموزشی در طول یک سال استفاده مداوم دانش آموزان، دچار آسیب ایجاد کثیفی روی دیوارها می‌شود. رگ آمیزی مجدد دیوارها آنهم با رنگ‌های شاد مثل آبی و سبز یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌های آماده شدن برای نوروز است. البته توجه به سن و جنسیت دانش آموزان نیز در انتخاب رنگ مهم است. به طور مثال در کودکستان باید بیشتر از رنگ‌های ملایم و آرامش بخش مثل صورتی، آبی کمرنگ و یا سبز کمرنگ استفاده شود.
استفاده از گل و گیاه در طراحی فضای آموزشی:
گیاهان طبیعی نه تنها زیبایی فضاهای مختلف را افزایش می‌دهند، بلکه هوای محیط را نیز تصفیه می‌کنند و این برای کودکان و دانش آموزان، ایده‌آل خواهد بود. استفاده از گل‌های تازه در کلاس‌ها و راهروها می‌تواند فضای مدرسه را زنده کند. در انتخاب گل و گیاه و جایگذاری آنها در گوشه و کنار مدرسه و یا در فضای سبز حیاط مدرسه، می‌توان از مشارکت دانش آموزان و یا والدین آنها نیز استفاده کرد.
استفاده از سفره هفت‌سین در فضای آموزشی:
تهیه سفره هفت‌سین در یکی از نقاط مرکزی مدرسه یا به طور جداگانه در کلاس‌ها می‌تواند نمادی از نوروز و آمدن بهار باشد. پیشنهاد می‌شود در تزئین سفره هفت سین از کمک دانش آموزان استفاده شود. این سفره هفت سین می‌تواند به صورت نمادین و با استفاده از کاردستی‌های ساخته شده توسط دانش آموزان تهیه شده باشد.
نصب پوسترها و تابلوهای انگیزشی و مناسبتی:
در آستانه‌ی نوروز می‌توان از پوسترهای مرتبط با آمدن بهار، یا تصاویر آنگیزشی و یا پلاکاردهای خوش آمدگویی به بهار در فضاهای عمومی و یا کلاس درس دانش آموزان استفاده کرد. پلاکاردها یا پوسترهای نصب شده روی دیوارهای مدرسه می‌تواند دست نوشته و یا نقاشی خود دانش آموزان باشد که به حفظ روحیه و بالابردن اعتماد به نفس آنان نیز کمک شایانی خواهد کرد.
تغییرات مهمی که در یک فضای آموزشی در آستانه‌ی نوروز می‌توان انجام داد چیست؟
تعطیلات نوروزی و روزهای قبل از آن که همه در جنب و جوش و تدارک آمدن بهار هستند، فرصت خوبی برای ایجاد تغییراتی در فضای آموزشی است. تغییراتی که در ماه‌های دیگر سال ممکن است فرصتی برای انجام آنها نباشد. در زیر به معرفی و بررسی بعضی از این تغییرات می‌پردازیم:
نظافت و ساماندهی تجهیزات آموزشی:
قبل از هرگونه تغییر دکوراسیون، باید فضای مدرسه تمیز و مرتب شود. این شامل پاک‌سازی وسایل و تجهیزات، دور ریختن اشیای غیرضروری و ساماندهی فضای آموزشی است. تعدادی از تجهیزات آموزشی به مرور زمان دچار خرابی، شکستکی و یا از کار افتادگی می‌شوند. بعضی از تجهیزات آموزشی مانند صندلی محصلی، میز و نیمکت و یا تخته‌های آموزشی، نیاز به تعمیر، رنگ‌کاری و یا تعویض قطعه دارند. روزهای آخر سال و در کنار آماده شدن برای فصل بهار، فرصت خوبی برای رسیدگی به این موارد است.
تعویض تجهیزات آموزشی کهنه و قدیمی:
بعضی از تجهیزات آموزشی در اثر استفاده مکرر دچار آسیب‌هایی می‌شوند که با تعمیر هم قابل استفاده نیستند و یا تعمیر آنها صرفه اقتصادی ندارد. این وسایل و تجهیزات باید با نمونه‌های جدید و نو جایگزین شوند. انواع صندلی امتحانی، صندلی دانشجویی، میز و نیمکت مدرسه و یا تجهیزات دیگر از این نوع به حساب می‌آیند. مدارس و مراکز آموزشی می‌توانند در روزهای آخر سال اقدام به تعویض این تجهیزات کنند.
تهیه وسایل آموزشی جدید:
با گذشت زمان و پیشرفت سریع علم و نیاز روزافزون کودکان و نوجوانان به وسایل جدید برای یادگیری، مدارس و فضاهای آموزشی نیز باید تجهیزات آموزشی خود را به روز نگه دارند. وسایلی مانند انواع لپ‌تاپ و تلبت برای جستجو و کار دانش آموزان، سیستم‌های صوتی و تصویری برای دیدن فیلم‌های آموزشی و یا وسایل آزمایشگاهی و انواع تجهیزات مرتبط با هوش مصنوعی، می‌توانند روند آموزش در میان کودکان و نوجوانان را بهبود ببخشند. از این رو روزهای آخر سال فرصت خوبی برای تجهیز مدارس به این نوع وسایل است.
برگزاری جلسات مشترک معلمان و والدین:
اژ دیگر فعالیت‌های مهم در آستانه‌ی بهار، برگزاری جلسات مشترک با حضور معلمان و والدین است که منجر به هماهنگی بیشتر این دو گروه می‌شود. با توجه به طولانی بودن مدت زمان تعطیلات نوروزی و برای جلوگیری از اتلاف وقت و کند شدن روند آموزشی، برگزاری جلسات هماهنگی میان معلمان، والدین و مسئولان مراکز آموزشی اتفاقی مهم است.
اهمیت نو شدن وسایل آموزشی همراه با نو شدن سال چیست؟
نو شدن وسایل آموزشی مثل میز و نیمکت، صندلی دانش آموزی و یا کمدهای فلزی برای نگهداری وسایل دانش آموزان، همزمان با آغاز سال جدید اهمیت زیادی دارد:
افزایش کیفیت آموزش و بهره‌وری:
وسایل آموزشی جدید و مدرن می‌توانند کیفیت آموزش را افزایش دهند و به یادگیری بهتر دانش‌آموزان کمک کنند. دانش آموزان با نو شدن تجهیزات فضای آموزشی، تمرکز بیشتری روی مطالب درسی خود خواهند داشت و بهره‌وری آنها از قبل بیشتر خواهد شد.
تحریک انگیزه دانش آموزان:
استفاده از وسایل جدید آموزشی می‌تواند انگیزه دانش‌آموزان را افزایش دهد و آنها را به یادگیری بیشتر ترغیب کند. شوق استفاده از وسایل و تجهیزات مدرن و همچنین حس کشف اتفاقات جدید در وسایل آموزشی جدید و مدرن، انگیزه دانش آموزان برای یادگیری را دوچندان خواهد کرد.
بهبود فضای یادگیری:
جذابیت دیداری یک فضای آموزشی، آن فضا را برای دانش آموزان و والدینی که قرار است فرزندان خود را به مسئولان آن فضای آموزشی بسپارند زیباتر و با کارایی بیشتر جلوه می‌دهد. زیبایی، نظم و تجهیزات مدرن یک فضای آموزشی، میزان اهمیت کیفیت آموزش را نشان می‌دهد.
